Sandvik Coromant logo

Diş çekme formülleri ve tanımları

Bu bölümde, diş tornalama, diş frezeleme veya kılavuz çekme işlemleriniz için kesme hızı, ilerleme hızı ve diğer tüm parametrelerin hesaplanmasıyla ilgili diş çekme formülleri ve tanımları sunulmuştur. Ayrıca çeşitli diş formlarına ait uluslararası standartlara uygun gösterimleri de burada bulabilirsiniz.

Diş tornalama için formüller ve tanımlar

İlerleme

Dişin tam kesme derinliğinin daha küçük kesimlere bölünmesi ile kesici ucun hassas köşe radyüsü aşırı yüklenmez.

Örnek: Kesme derinliğinde paso başına 0,23–0,10 mm (0,009–0,004 inç) alınması ile (radyal ilerleme), tam kesme derinliği (ap) ve dişin profil derinliği (0,94 mm (0,037 inç)), 1,5 mm (0,06 inç) hatveli metrik diş ile 6 pasoda (nap) tornalanır.


1. paso, ilerleme
0,23 mm
= 0,009 inç


2. paso, ilerleme
0,42–0,23 = 0,19 mm
0,017–0,009 = 0,008 inç


3. paso, ilerleme
0,59–0,42 = 0,17 mm
0,023–0,017 = 0,006 inç


4. paso, ilerleme
0,73–0,59 = 0,14 mm
0,029–0,023 = 0,006 inç


5. paso, ilerleme
0,84–0,73 = 0,11 mm
0,033–0,029 = 0,004 inç


6. paso, ilerleme
0,94–0,84 = 0,10 mm
0,037-0,033 = 0,004 inç



İlerleme, şu formüle göre hesaplanabilir:

Δap = Radyal ilerleme, paso başına kesme derinliği

X = Gerçek paso (1'den nap'a seri halinde)

ap = Toplam diş derinliği + ekstra malzeme

nap = Paso sayısı

Y = 1. paso = 0,3

2. paso = 1

3. ve üzeri = x-1

Hatve 1,5 mm (0,06 inç)
ap = 0,94 mm (0,037 inç)
nap = 6

γ1 = 0,3
γ2 =1
γn = x-1


SembolGösterim/tanımMetrikinç
apİlerleme, tam kesme derinliğimminç
nİş mili hızıdev/dakdev/dak
VcKesme hızım/dak
napPaso sayısı


  1. Kök/diş dibi
    Dişin bitişik iki serbest yüzeyini bağlayan alt yüzey
  2. Serbest yüzey/yan
    Diş tepesini ve kökünü bağlayan dişli yüzeyin yanı
  3. Diş tepesi/tepe
    İki kenarı ya da serbest yüzeyi bağlayan üst yüzey.

P = Hatve, mm veya inç başına diş (t.p.i.)

Vida dişi üzerindeki bir noktadan eksene paralel şekilde ölçülen bir sonraki dişe olan mesafe.

β = Diş profili açısı

Dişin bitişik iki serbest yüzeyi arasında bulunan ve eksenel planda ölçülen açı.

φ = Dişin boşluk açısı (helis açısı)

Dişin hatve çapından ölçülen eksene dik plandaki açı.

Çap parametreleri

d = Büyük çap, dıştan

D = Büyük çap, içten

d1 = Ufak çap, dıştan

D1 = Ufak çap, içten

d2= Hatve çapı, dıştan

D2= Hatve çapı, içten

Vida dişinin etkin çapıdır; büyük ve küçük çapların yaklaşık ortasıdır.

Boşluk açısı (helis açısı)

Boşluk açısı, φ, (helis açısı) dişin çapına ve hatvesiyle ilişkilidir ve bu değerlere bağlıdır. Bu ölçüm, parçadan çözülen bir üçgenle temsil edilebilir. Boşluk açısı aşağıdaki formüle göre hesaplanır.

Boşluk açısı hesaplama formülü.
N = başlangıç sayısı

Farklı çaplardaki aynı hatve farklı bir boşluk açısı verir.

Diş frezeleme için formüller ve tanımlar

Kesme hızı (vc)

Metrik (m/dak)


İnç (ft/dak)


Delik içi diş frezeleme formülleri

Hesaplanmış versiyon

Çevresel ilerleme (mm/dak) (inç/dak)


Radyal kesme derinliği (mm) (inç)


Takım merkezi ilerlemesi (mm/dak) (inç/dak)


Diş başına ilerleme (mm) (inç)



İçe doğru yuvarlanan takım yoluyla diş frezeleme, Dvf1

Dış çap diş frezeleme formülleri

Hesaplanmış versiyon

Çevresel ilerleme (mm/dak) (inç/dak)

Takım merkezi ilerlemesi (mm/dak) (inç/dak)

Diş başına ilerleme (mm) (inç)



Kılavuz çekme için formüller ve tanımlar

Metrikİnç

İş mili hızı, (n) (dev/dak)

İlerleme hızı


Tork (Md) (Nm)

Güç (P) (kW)


ParametreTanımıMetrik birimİnç birim​
MdTorkNmin.lb
pHatvemminç
D / DCAnma çapımminç
kcÖzgül kesme kuvvetiN/mm2lbs/in2
nİş mili hızırpm (dev/dak)rpm (dev/dak)
PGüçkWbg
VcKesme hızım/dakFeet/dak
vfİlerleme hızımm/dakinç/dak

Delik ölçüsü için formüller

Aşağıdaki formüllerle temel bir delik ölçü hesaplaması yapılabilir.

Kesme kılavuzu için temel delik ölçüsünün hesaplanması

 

 

Örneğin: M10x1,5 kesim kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için
 10-1,5=8,5

Örneğin: ,1/4-20 kesim kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için

Biçim verme (ovalama) kılavuzu için temel delik ölçüsünün hesaplanması

Örneğin: M10x1.5 diş biçim verme (ovalama) kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için

Örneğin: 1/4-20 diş biçim verme (ovalama) kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için
 

Kesme kılavuzu için diş yüksekliğiyle temel delik ölçüsünün hesaplanması

Örneğin: Diş yüksekliğinin %68'indeki M8x1,25 kesme kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için:

Örneğin: Diş yüksekliğinin %65'indeki 1/4-20 kesme kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için.

Biçim verme kılavuzu için diş yüksekliğiyle temel delik ölçüsünün hesaplanması

Örneğin: Diş yüksekliğinin %68'indeki M8x1,25 kesme kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için:

Örneğin: Diş yüksekliğinin %65'indeki 1/4-20 kesme kılavuzunun matkap ölçüsünü belirlemek için.

ParametreAnlamıMetrik birimİnç birim
DDelik çapımminç
TDVida dişi anma çapımminç
TPDiş hatvesimm
TPIDiş adımı inç
inç
THDiş yüksekliği%%

Diş yüksekliğini yüzde olarak hesaplama, %

% Olarak diş yüksekliği, delik içi dişin gerçek yüksekliği ile maksimum yüksekliği arasındaki orandır. Aşağıdaki örnek ISO ve UTS standardı – 60° vida dişlerine uygulanır.

Örnek, M8x1,25

Standarda göre maksimum diş yüksekliği 6/8 H olur.

H = 0,866 x P

(H = Temel üçgen yüksekliği)

(P = diş hatvesi)

Maksimum diş yüksekliği:

6/8 * (0,866 x 1, 25) = 0,811 mm

Ø6,9 mm olan bir çekirdek delikteki gerçek diş yüksekliği:

(8 - 6,9) / 2 = 0,55 mm

Diş yüksekliği (0,55 / 0,81) x 100 = %68 olur

Gerçek diş yüksekliği



Önerilen çekirdek delik Ø

60° diş

Delik içi dişin maksimum diş yüksekliği (6/8 H)



Standarda göre min. çekirdek delik Ø

Dişlerin uluslararası standartlara uygun tanımları

Uluslararası standartlar

Dişli bir bağlantının, belirli bir yükü taşıyacak bir bağlantı oluşturacak şekilde, her iki yarısının (iç çap ve dış çap/ dişi ve erkek) birbirine tam olarak uymasını sağlamak için dişler belirli standartlara uygun olmalıdır. Bu yüzden, tüm yaygın vida dişi tipleri için uluslararası diş formu standartları oluşturulmuştur.

ISO metrik vida dişi gösterimleri

Bütün diş gösterimi, diş formunu ve toleransı gösteren değerlerden oluşmaktadır. Tolerans, tolerans kalitesini gösteren bir sayıyla, tolerans konumu ise harflerle gösterilir.

Örnekler

M16 - 6h

M16: Diş tanımlama ve nominal ölçü

6h: Hatve ve diş tepesi konumu için tolerans sınıfı

M10 x 1,25 5g6g

M10: Hatve

1,25: Hatve çapı için tolerans sınıfı

5g6g: Diş tepesi çapı için tolerans sınıfı



Delik içi diş tolerans sınıfının ardından eğik bir çizgi sonrasında ise dış çap dişi tolerans sınıfı geldiğinde dişli parçalar arasında uyum var demektir.

 

Tolerans konumları

Tolerans pozisyonu temel sapmayı gösterir ve delik içi dişlerde büyük harfle, dış çap dişlerinde de küçük harfle gösterilir. Tolerans kalitesi ve konumunun bileşimi tolerans sınıfını verir. Tolerans sınıfı değerleri farklı diş açma sistemlerinin standartlarında belirtilmiştir.

 

ISO inç dişler (UNC, UNF, UNEF, UN)

UN sisteminde 1'den (kaba) 3'e (ince) üç farklı tolerans sınıfı bulunur. Standart bir UN diş aşağıdaki şekilde gösterilir:

 

¼” 20 20UNC - 2A
¼” – Büyük diş çapı
20 – Hatve değeri: inç başına diş (t.p.i.)
UNC – Kaba hatveyi gösterir
2A – Orta toleransı gösterir

 
ISO – birleşik (UN):

Gevşek tolerans: 1A (dış çap dişler), 1B (delik içi dişler)
Orta tolerans: 2A (dış çap dişler), 2B (delik içi dişler)
Dar tolerans: 3A (dış çap dişler), 3B (delik içi dişler)

 
Çeşitli UN vida dişi tipleri
UNC​ kaba hatveli diş çapı
UNF​ hassas hatveli diş çapı
UNEF​ ekstra hassas hatveli diş çapı
UN​ sabit hatveli diş çapı
 

Whitworth vida dişleri (G, R, BSW, BSF, BSPF)

Whitworth vida dişleri artık eskide kalmıştır, ancak Whitworth boru dişleri kabul gören uluslararası standartlardır. Harici Whitworth boru dişleri için iki, dahili Whitworth boru dişleri için de bir tolerans sınıfı bulunur.

 

Whitworth boru dişleri: BSW, BSF ve BSP.F

Tolerans konumu
İnce : A (dış çap dişler), delik içi dişler sadece tek sınıf
Kaba: B (delik içi dişler), delik içi dişler sadece tek sınıf

Whitworth boru dişi gösterimleri

Bu dişler 2 gruba ayrılır:

  • Diş üzerinden sağlanmayan basınç sızdırmaz bağlantılar, ISO 228/1
  • Diş üzerinde sağlanan basınç sızdırmaz bağlantılar, ISO 7/1

Haber bültenine kayıt olun ve güncellemelerden ilk sizin haberiniz olsun.

Haber bültenimize bugün abone olun

account_circle

환영합니다.,